Lễ hội Halloween còn có tên gọi khác là lễ hội ma quỷ, là một ngày lễ truyền thống ở các nước phương Tây. Trong những năm gần đây, lễ hội hoá trang này đã được một số trường mầm non, phổ thông tổ chức cho học sinh. Tuy nhiên, khi những hình ảnh học sinh hoá trang rùng rợn, kinh dị, thậm chí là bạo lực được lan truyền trên mạng xã hội đã dấy lên những tranh luận trái chiều về việc có nên tổ chức lễ hội này trong trường học?
Ngày 30 và 31/10, một số trường tại Hà Nội đã có thông báo gửi đến cha mẹ học sinh về việc không tổ chức lễ hội Halloween trong trường học. Theo thông báo của Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm, lễ hội Halloween là ngày lễ truyền thống ở các nước phương Tây và nhà trường không tổ chức trang trí lễ Halloween. Vì thế, cha mẹ không cho con hóa trang thành ma quỷ và các nhân vật kinh dị. Bên cạnh đó, phụ huynh cũng không cho con mang đồ chơi nguy hiểm, các vật sắc nhọn đến trường nhằm đảm bảo công tác an toàn, phòng, chống tai nạn, thương tích và sự cố xảy ra tại trường học trong lễ hội Halloween.
Một số nội dung liên quan đến lễ hội Halloween, học sinh sẽ được học trong các tiết tiếng Anh. Đại diện một số trường học tại Hà Nội cũng cho biết, từ năm học này, nhà trường sẽ không tổ chức các hoạt động liên quan đến ngày Halloween. Thay vào đó, nhà trường sẽ lồng ghép hoạt động vào tuần lễ bookweek để các con được mặc trang phục hóa thân cùng các nhân vật đáng yêu trong sách, truyện.
Việc tổ chức lễ hội Halloween trong trường học đang nhận được những ý kiến trái chiều từ phía phụ huynh học sinh.
Theo lý giải của các nhà trường, trường học là nơi chăm sóc và giáo dục các em học sinh, vun đắp những hành vi và nhận thức tích cực, trong khi đó, việc trang trí, hóa trang với những màu sắc, hình ảnh trong ngày Halloween có thể gây sợ hãi cho các học sinh nhỏ tuổi…
Những dòng thông báo không tổ chức lễ hội Halloween của một số trường ngay tức thì đã nhận được sự hưởng ứng của phụ huynh học sinh. Chị Bùi Thị Nga, phụ huynh có con đang học tiểu học tại Hà Nội nêu quan điểm: Lễ hội Halloween vốn có nguồn gốc từ phương Tây, là những tín ngưỡng tích cực. Tuy nhiên những năm gần đây, Halloween về Việt Nam đã biến tướng thành đủ các hình thù kỳ quái. Điều quan trọng, chính bản thân các thầy cô giáo và phụ huynh cũng lờ mờ không hiểu hết ý nghĩa của Halloween, do đó thông điệp mang đến từ việc tổ chức lễ hội này không rõ ràng, thậm chí có thể làm sai lệch. Tuy vậy, cũng có những phụ huynh lại cho rằng việc cấm đoán hay xóa bỏ lễ hội Halloween trong trường học là có phần cực đoan bởi đây là một hoạt động cần thiết giúp học sinh hiểu biết và hội nhập thế giới đa văn hóa. Vấn đề đặt ra là các trường tổ chức như thế nào cho phù hợp để không có những hình ảnh rùng rợn, gây ám ảnh và giúp học sinh hiểu rõ nguồn gốc, ý nghĩa của lễ hội này, tránh bắt chước một cách mù quáng.
PGS.TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, bản thân tất cả lễ hội của nước ngoài khi áp dụng vào nền văn hóa của Việt Nam thì về phía nhà trường, phụ huynh nên hiểu được ý nghĩa của nó chứ không chỉ là áp dụng một cách máy móc, hình thức. Thầy cô, cha mẹ cần phải xác định ở lứa tuổi nào thì trẻ con sẽ không phân biệt được thực và ảo. Trẻ em nhìn thấy một người mà đeo mặt nạ quỷ thì cũng sẽ tưởng tượng là con quỷ thật và về nhà gặp ác mộng. Biểu trưng của Halloween là những quả bí ngô vì thế các thầy cô có thể trang trí đèn là quả bí ngô hay bố mẹ có thể làm cho con bánh kem hình của bí ngô, vẽ hoặc trang trí hình con nhện, con dơi cũng có màu sắc của Halloween nhưng phù hợp với lứa tuổi trẻ nhỏ. Bởi thế, những dịp như thế này có thể khuyến khích trẻ con khám phá nhưng đừng làm theo kiểu bắt chước, hình thức, giật gân mà phải hiểu được bài học ý nghĩa đằng sau mỗi câu chuyện, phong tục tập quán, lễ hội đó như thế nào.
Nhà nghiên cứu văn hóa, TS Nguyễn Ánh Hồng, nguyên Phó Trưởng Khoa Văn hóa và Phát triển (nay là Khoa Tuyên truyền), Học viện Báo chí và Tuyên truyền cũng khẳng định, Halloween là lễ hội gắn liền với quả bí ngô, bởi vậy khi du nhập vào Việt Nam – một nước có nền văn minh lúa nước sẽ có cái không phù hợp. “Tại Việt Nam có một số nơi tổ chức lễ hội này rất tốt, việc hóa trang mang tính chất giải trí nhằm mang đến cho trẻ thơ niềm vui, sự hồn nhiên. Tuy nhiên, có nhiều nơi tổ chức hóa trang với hình ảnh bóng ma, đầu lâu xương xọ, máu me… khiến trẻ em bị áp lực, ức chế về mặt tâm lý, thậm chí những điều này ám ảnh vào trong giấc ngủ của các em”, TS Nguyễn Ánh Hồng nhận định.
Ông cũng cho rằng, phải biến phần hội mang lại sự giải tỏa những ẩn ức chứ không phải bồi đắp sự ẩn ức. Đặc biệt, trong môi trường học đường phải tạo các trò chơi mang đến cho trẻ niềm vui, sự ngộ nghĩnh, hồn nhiên với những hình ảnh phù hợp với văn hóa Việt Nam. Thay vì đeo mặt nạ, hóa trang đầu lâu xương xọ… hết sức mạn rợ thì tại sao không đeo mặt nạ hình con mèo, con chuột… hết sức đáng yêu. Bản tính của trẻ nhỏ là rất tò mò nên các nhà trường hãy nghĩ ra cách làm mới lạ để thu hút trẻ em nhưng cách làm phải chuẩn mực để bảo đảm sự thánh thiện trong tâm hồn trẻ thơ.
Huyền Thanh – Ngô Khiêm/Báo CAND
