Thảo luận tại hội trường về Dự án Luật An ninh mạng sáng nay, 29-5, ĐBQH Bùi Mậu Quân (Hải Dương) cho biết:
Thực tiễn cho thấy, trong những năm gần đây đã xuất hiện ngày càng nhiều hoạt động vi phạm pháp luật trên không gian mạng, gây bức xúc trong xã hội. Đó là các hoạt động lợi dụng không gian mạng để hoạt động xâm phạm ANQG và TTATXH như tuyên truyền chống phá nhà nước, kích động biểu tình, bạo loạn, phá rối ANTT, hoạt động gián điệp, đánh cắp bí mật nhà nước…
Hay gần đây nổi lên các hoạt động lừa đảo, trộm cắp, cờ bạc, cá độ, mại dâm qua mạng. Cao hơn là tấn công mạng, chiếm quyền điều khiển, khủng bố mạng và chiến tranh mạng. Đã xảy ra nhiều vụ để lại hậu quả hết sức nặng nề.
ĐBQH Bùi Mậu Quân
Những vấn đề này là một thực trạng hết sức bức xúc, nhức nhối và đang diễn ra nhưng việc xử lý còn bị động, lúng túng, kém hiệu quả vì hệ thống pháp luật của ta chưa có chế tài đủ mạnh để xử lý; nhất là chưa có hành lang pháp lý để ngăn chặn, đấu tranh hiệu quả những hành vi xâm phạm an ninh quốc gia, TTATXH, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức trên không gian mạng.
ĐBQH Bùi Mậu Quân lấy ví dụ về vụ tin tặc tấn công chiếm quyền điều khiển của hệ thống máy chủ hãng Hàng không quốc gia Việt Nam (Vietnamairlines), thay đổi nội dung và đưa ra các thông báo trên hệ thống màn hình hiển thị của Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất ngày 29-7-2016. Hậu quả đã làm chậm gần 100 chuyến bay, hệ thống gần 100 máy chủ bị phá hoại, không thể truy cập…
“Chúng ta thử hình dung xem nếu hệ thống mạng máy chủ của các hãng hàng không quốc gia, hệ thống tài chính, ngân hàng, các cổng thông tin điện tử của Đảng, Chính phủ bị tấn công, chiếm quyền điều khiển hoặc bị phá hoại thì hậu quả sẽ như thế nào? Vì vậy, việc ban hành Luật An ninh mạng nhằm quy định các hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia, TTATXH trên không gian mạng là hết sức cần thiết, phù hợp và đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn” – ĐBQH tỉnh Hải Dương nói.
Đồng tình với quan điểm này, ĐBQH Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) khẳng định ANQG là vấn đề vô cùng quan trọng, được quy định tại Điều 11 của Hiến pháp, bảo vệ ANQG là trách nhiệm rất cao cả, tinh thần đó không chỉ tồn tại ở luật này mà còn tồn tại ở các luật khác, như Luật Bảo vệ bí mật nhà nước, Luật Hình sự…
“Mục đích chính của luật này nhằm chống tội phạm xâm phạm ANQG, chống sử dụng hạ tầng không gian mạng và các thao tác khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ cao để chống phá, xâm phạm chủ quyền ANQG. Luật An ninh mạng được ban hành nhằm lấp khoảng trống mà Luật ANTTM chưa khắc phục được”, đại biểu nhận định.
ĐBQH Cao Đình Thưởng
Về quy định doanh nghiệp nước ngoài phải đặt cơ quan đại diện và lưu trữ dữ liệu người sử dụng Việt Nam trên lãnh thổ Việt Nam (điểm đ, khoản 2, Điều 26 dự thảo luật), ĐBQH Cao Đình Thưởng (Phú Thọ) bày tỏ ý kiến tán thành, bởi vì quy định như trên sẽ hữu ích nếu thực hiện được, nhằm kiểm soát dữ liệu người dùng, phục vụ điều tra, ngăn chặn, phòng chống tội phạm, chống xuyên tạc, phản động.
“Theo báo cáo của UBQPAN, việc đặt trụ sở hoặc văn phòng đại diện sẽ gắn nghĩa vụ, trách nhiệm của các doanh nghiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ xuyên biên giới trong việc phối hợp cung cấp thông tin, dữ liệu phục vụ điều tra, xác minh, xử lý vi phạm liên quan đến người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam; bảo đảm tính khả thi khi phối hợp ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin chống Đảng, Nhà nước, vi phạm pháp luật của Việt Nam, ngăn chặn có hiệu quả hoạt động chống phá của các đối tượng phản động, gián điệp trong và ngoài nước sử dụng không gian mạng” – đại biểu Cao Đình Thưởng phân tích.
Cho rằng việc phải đặt cơ quan đại diện và lưu trữ dữ liệu là hết sức cần thiết, ĐBQH Nguyễn Hồng Vân (Phú Yên) nêu thực tế Facebook đã đặt văn phòng đại diện trên 80 nước, Google đặt địa chỉ trên 70 nước trên thế giới. Quy định như thế này sẽ đảm bảo chủ quyền đất nước ta và tạo điều kiện cho việc quản lý…
Lý giải thêm về vấn đề này, ĐBQH Nguyễn Minh Đức (TP. Hồ Chí Minh) cho biết: Thứ nhất, về lưu trữ dữ liệu quốc gia quan trọng trong nước, hiện có 18 quốc gia đã quy định điều này. Như vậy thông lệ quốc tế đã có và chúng ta không phải quốc gia đầu tiên áp dụng vấn đề này.
Về các cam kết gia nhập tổ chức thương mại thế giới hoặc các hiệp định chung về thương mại như CPTPP đều có các quy định ngoại lệ về an ninh. “Tức các quốc gia đều đặt vấn đề ngoại lệ về an ninh, cho phép tôn trọng, bảo vệ ANQG ở mức cao nhất. 18 quốc gia trên đều là thành viên của tổ chức thương mại thế giới và họ đều quy định như vậy thì chúng ta không có gì vi phạm thông lệ quốc tế”, ông Đức nhấn mạnh.
Về cơ quan đại diện, Google và Facebook đều là những doanh nghiệp hoạt động cung cấp dịch vụ, đều có nghĩa vụ đóng thuế cho đất nước của họ là nước Mỹ. “Luật Thương mại (2005), Luật Ngoại thương (2017) và các văn bản hướng dẫn thi hành, trực tiếp là Nghị định 28 quy định chi tiết việc lập văn phòng đại diện đều quy định rõ, đó là các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thì đương nhiên họ phải đặt văn phòng đại diện”- ĐBQH TP. Hồ Chí Minh thông tin thêm.
