Sáng 6/11 theo giờ bờ Đông của Mỹ (tức chiều cùng ngày theo giờ Việt Nam), hàng triệu cử tri trên khắp nước Mỹ đã tham gia bỏ phiếu trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2018, sự kiện được đánh giá là cuộc trưng cầu dân ý đối với 2 năm cầm quyền đầu tiên của Tổng thống Donald Trump.
Hầu hết các điểm bầu cử tại tất cả các tiểu bang sẽ mở cửa từ khoảng 6-8 giờ sáng (phụ thuộc múi giờ) và đóng cửa trong khoảng thời gian từ 18-20 giờ cùng ngày. Mọi tiểu bang đều có trang web bầu cử riêng để người dân có thể nắm rõ các thông tin liên quan tới cuộc bầu cử này.
Hãng tin AP cho biết rút kinh nghiệm từ cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, khi giới chức phụ trách bầu cử Mỹ phát hiện sai phạm tại hơn 15 bang, nhà chức trách 34 tiểu bang yêu cầu cử tri phải xuất trình ID bao gồm cả ảnh (giống chứng minh thư) trước khi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử giữa kỳ 2018.
Theo qui định, bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Mỹ được tổ chức vào ngày thứ ba sau ngày thứ 2 đầu tiên trong tháng 11 của năm bầu cử. Năm nay, dù ngày bầu cử rơi vào 6/11, song trước đó đã có trên 36 triệu cử tri tại Mỹ tham gia các cuộc bỏ phiếu sớm, chiếm hơn 42% tổng số lượng cử tri toàn liên bang.
Việc trên 36 triệu người Mỹ đã bỏ phiếu trước ngày bầu cử năm nay, lập số lượng cử tri bỏ phiếu sớm cao kỷ lục cho một cuộc bầu cử giữa kỳ, bảo hiệu khả năng sẽ có những bất ngờ lớn trong buổi tối 6/11. Trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2014, số lượng cử tri đi bỏ phiếu sớm chỉ 27,2 triệu người. Theo Giáo sư Michael McDonald tại Đại học Florida, “đây sẽ là một cuộc bầu cử khác thường”.
Trong cuộc bầu cử này, toàn bộ 435 ghế Hạ nghị sĩ, 35/100 ghế Thượng nghị sĩ, 36 thống đốc tiểu bang, 3 trưởng đặc khu hành chính, cơ quan lập pháp ở 87 hạt, 6 cơ quan lập pháp trực thuộc và hơn 6.000 chức vụ của chính phủ, bang và địa phương được bầu lại. Điểm “nóng nhất” của cuộc bầu cử năm nay là cuộc chạy đua vào Quốc hội khóa 116 của Mỹ.
Tại Thượng viện khóa 115, “Những chú voi” (biệt danh của đảng Cộng hòa) đang giữ đa số với 51 ghế, đảng Dân chủ giữ 49 ghế (tính cả 2 Thượng nghị sĩ độc lập nhưng tham gia Hội nghị toàn quốc của đảng Dân chủ). Cuộc bầu cử năm nay có 35 Thượng nghị sĩ phải bầu lại, trong số đó 24 ghế đang do đảng Dân chủ giữ, 2 ghế thuộc về Thượng nghị sĩ độc lập thân Dân chủ và 9 ghế trong tay đảng Cộng hòa. Như vậy, để giành lại quyền kiểm soát Thượng viện, phe Dân chủ vừa phải bảo toàn số ghế hiện có, đồng thời phải giành thêm được 2 ghế mới. Giới phân tích đánh giá đây là nhiệm vụ không hề dễ dàng. Theo kết quả thăm dò của trang mạng Five Thirty Eight trước ngày bỏ phiếu, tỷ lệ đảng Cộng hòa tiếp tục kiểm soát Thượng viện sau cuộc bầu cử năm 2018 lên tới 68,5%.
Tại Hạ viện khóa 115, đảng Cộng hòa hiện giữ 235 ghế, phe Dân chủ giữ 193 ghế, ngoài ra còn có 6 ghế trống. Để chiếm đa số tại Hạ viện, mỗi đảng cần có được 218 ghế. Phe Cộng hòa đang tìm cách bảo vệ thế đa số tại cơ quan lập pháp này, trong khi phe Dân chủ đặt nhiều hy vọng hơn vào cuộc đua tại Hạ viện. “Những chú lừa” (biệt danh của đảng Dân chủ) sẽ cố gắng giành thêm ít nhất là 23 ghế nữa để nắm quyền kiểm soát Hạ viện. Kết quả các cuộc thăm dò dư luận cho thấy đảng Dân chủ đang có lợi thế, nhiều khả năng sẽ đánh bại đảng Cộng hòa tại Hạ viện. Tuy nhiên, theo nhận định của hãng tin Reuters, một số cuộc đua vẫn rất sít sao và cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm nay thật sự khó lường.
Kết quả bầu cử năm nay được cả thế giới theo dõi chặt chẽ. Cuộc bầu cử này có khả năng xác định sự lâu bền của chính quyền Tổng thống Donald Trump và thậm chí ảnh hưởng đến tương lai của Mỹ. Nếu đảng Dân chủ giành thắng lợi ở Hạ viện, đảng này có thể làm chệch hướng hoặc đóng băng một số chương trình nghị sự của Tổng thống Trump trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ, tăng cường sự giám sát của quốc hội, hạn chế nghiêm ngặt các lựa chọn của Tống thống Trump đối với các ứng cử viên đề cử vào các vị trí nội các và thẩm phán liên bang, thậm chí có khả năng sẽ tiến hành điều tra Tổng thống Trump và chính quyền của ông về các giao dịch kinh doanh của ông hoặc việc hợp tác mà ông bị cáo buộc tiến hành với Nga.
Ngược lại, nếu đảng Cộng hòa vẫn duy trì được kiềm quyển soát cả Hạ viện lẫn Thượng viện trong Quốc hội. Đây được coi là chiến thắng quan trọng đối với chính quyền Tổng thống Trump bởi nó cho thấy mức độ tín nhiệm của của cử tri đối với hiệu quả làm việc của cơ quan lập pháp, cũng niềm tin và hy vọng của họ vào sự điều hành dẫn dắt đất nước của ông chủ Nhà Trắng theo khẩu hiệu “Nước Mỹ trên hết” hay “Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại”. Đặc biệt, chiến thắng này sẽ giúp Tổng thống Trump tiếp tục thực hiện một loạt các chương trình nghị sự của mình trong 2 năm còn lại của nhiệm kỳ, như vấn đề nhập cư hay bãi bỏ chương trình bảo hiểm y tế Obamacare.
Trong trường hợp không phải kiểm phiếu lại hoặc gặp sự cố, các kết quả của cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2018 tại Mỹ sẽ có trước ngày 7/11.
