Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lào Cai vừa hoàn tất kết luận điều tra, chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai đề nghị truy tố 15 bị can trong vụ án khai thác “chui” hàng triệu tấn than, xảy ra trên địa bàn.
Căn cứ vào các tài liệu thu thập được, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lào Cai đề nghị truy tố ông Nguyễn Văn Vịnh, cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Bị can Nguyễn Mạnh Thừa, Giám đốc Công ty Lilama, bị truy tố 2 tội “Rửa tiền” và “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên”. Ngoài ra, hàng loạt bị can khác là cựu lãnh đạo, cán bộ thuộc UBND tỉnh Lào Cai và Công ty Apatit Việt Nam cũng vướng vòng lao lý.
Quá trình điều tra bước đầu xác định, năm 2009, Công ty Lilama được UBND tỉnh Lào Cai cấp giấy chứng nhận để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khách sạn, nhà hàng tại thôn 2 (xã Đồng Tuyển, TP.Lào Cai, tỉnh Lào Cai) trên phần diện tích đất rộng 3,77 ha.
Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lào Cai thực hiện lệnh lệnh khám xét đối với các bị can trong vụ án.
Quá trình san gạt, cơ quan chức năng xác định một phần diện tích của dự án trùng với khai trường số 18 thuộc quy hoạch quặng apatit. Vì vậy, UBND tỉnh Lào Cai quyết định thu hồi giấy chứng nhận đầu tư đối với Công ty Lilama, giao diện tích đất 3,77 ha cho Công ty Apatit Việt Nam quản lý, sử dụng vào dự án nhà hàng, khách sạn.
Sau đó, Công ty Apatit Việt Nam thuê Công ty Lilama khai thác được hơn 167.000 tấn quặng. Tháng 5/2012, trong thời gian đang thực hiện hợp đồng với Công ty Apatit Việt Nam, Công ty Lilama đã có văn bản gửi UBND tỉnh, đề nghị giao lại diện tích đất 3,77 ha và cấp lại giấy chứng nhận đầu tư dự án nhà hàng, khách sạn. 3 tháng sau, UBND tỉnh Lào Cai ban hành văn bản yêu cầu Công ty Apatit Việt Nam bàn giao lại khu đất cho Công ty Lilama để lập dự án, quá trình thực hiện nếu còn khoáng sản thì Công ty Lilama được tận thu.
Bị can Nguyễn Văn Vịnh
Sau đó, đến tháng 5/2013, UBND tỉnh Lào Cai tiếp tục có văn bản thể hiện “nếu kết quả phân tích có phát hiện quặng (kể cả quặng nghèo), giao cho Công ty Lilama thu gom, thỏa thuận, thống nhất với Công ty Apatit Việt Nam để tập kết, quản lý, sử dụng theo quy định pháp luật”.
Lợi dụng điều này, ông Nguyễn Mạnh Thừa, Giám đốc Công ty Lilama đã chỉ đạo nhân viên thuê các đơn vị khác đưa máy móc vào khu đất để khai thác quặng trái phép. Số quặng này sau đó được bán lại cho Công ty Apatit Việt Nam và một số công ty hóa chất.
Với phương thức như trên, trong 2 năm, số quặng apatit mà Công ty Lilama khai thác thuê cho Công ty Apatit Việt Nam và trực tiếp khai thác lên tới hơn 1,5 triệu tấn, trị giá hơn 610 tỉ đồng. Công ty Lilama thu về hơn 484 tỉ đồng, Công ty Apatit Việt Nam cũng hưởng lợi hơn 184 tỉ đồng.
Để hưởng lợi bất chính số tiền trên, Giám đốc Công ty Lilama đã hợp thức hóa hơn 177 tỉ đồng bằng cách nâng khống giá cước vận chuyển quặng, đất đá, khối lượng vận chuyển rồi dùng tiền này để mua đất, mua cổ phần, mở sổ tiết kiệm…
Kết quả điều tra xác định, hành vi sai phạm của Nguyễn Mạnh Thừa trong thời gian dài có trách nhiệm liên đới của các cựu lãnh đạo, cán bộ tỉnh Lào Cai, trong đó có cựu Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Vịnh
Cụ thể, trong thời gian là Phó Chủ tịch và Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, ông Vịnh chịu trách nhiệm chính về công tác quản lý và bảo vệ tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh, biết rõ diện tích 3,77 ha thuộc khai trường 18 đã được Bộ Công thương phê duyệt quy hoạch quặng apatit, thẩm quyền cấp phép khai thác thuộc Bộ Tài nguyên – Môi trường.
Tuy nhiên, ông Vịnh đã ký giấy chứng nhận đầu tư cùng nhiều văn bản và tài liệu khác có liên quan không đúng thẩm quyền, trái quy định của pháp luật, dẫn tới Công ty Lilama và Công ty Apatit Việt Nam khai thác và tiêu thụ trái phép số lượng quặng apatit cực lớn. Sai phạm của ông Vịnh mang tính hệ thống, chỉ đạo xuyên suốt, bởi cùng dự án này bị can ký giấy chứng nhận đầu tư xây dựng khách sạn, khi biết có trữ lượng quặng lớn thì ký quyết định thu hồi, sau đó cấp lại chính diện tích đất đã thu hồi cho Công ty Lilama đầu tư xây dựng khách sạn và cho tận thu khoáng sản.
Kết luận điều tra đồng thời xác định, trong thời gian đó, Công ty Apatit Việt Nam rất nhiều lần kiến nghị không cấp diện tích đất 3,77 ha cho Công ty Lilama. Song khi cấp dưới trình các văn bản không đúng quy định pháp luật, bị can Vịnh chẳng những không ngăn chặn mà còn không chỉ đạo các sở, ngành có biện pháp quản lý và bảo vệ tài nguyên khoáng sản theo đúng quy định của pháp luật.
Bị can Nguyễn Văn Vịnh đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái công vụ, ký các văn bản trái pháp luật như đã nêu, qua đó tạo điều kiện cho Công ty Lilama và Công ty Apatit Việt Nam khai thác và tiêu thụ quặng trái phép. Vào giáp tết Nguyên đán năm 2015, bị can Nguyễn Mạnh Thừa mang 5 tỉ đồng đến biếu bị can Nguyễn Văn Vịnh để cảm ơn.
Xuân Mai/Báo CAND
