Mái vòm thép kỉ lục thế giới và bản lĩnh doanh nghiệp Việt

Từ mệnh lệnh của Thủ tướng

Một chiều cuối tháng Mười năm ngoái, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Phó Thủ tướng Lê Thành Long, lãnh đạo các bộ ngành và thành phố Hà Nội đến thăm đại công trường Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia ở Đông Anh, Hà Nội.

Đây là lần thứ hai ông tới công trường chỉ trong chưa đầy hai tháng, kể từ lễ khởi công ngày 30/8.

Sau khi thăm công trường như một đại đô thị mới mọc lên, với cần cẩu, xe vận tải, dàn đèn cao áp và hàng nghìn công nhân tất bật, ông nói đây là “công trình minh chứng cho năng lực và trí tuệ của người Việt” và “không có gì là không thể” khi người Việt dám nghĩ, dám làm.

Liên hệ đến các “kỳ tích” gần đây: đường dây 500kV mạch 3 rút thời gian từ 3–4 năm xuống chỉ 6 tháng, tiến độ tốt của sân bay Long Thành, Thủ tướng thúc giục: “Phải làm nhanh để khai thác hiệu quả công trình và tô đẹp thêm thành phố Hà Nội nhân dịp 80 năm ngày Độc lập. Phải có công trình biểu tượng mang tính lịch sử”.

Yêu cầu của Thủ tướng là mệnh lệnh giúp tạo nên một công trình nhiều kỳ tích, nơi tới đây sẽ tổ chức Triển lãm “80 năm hành trình Độc lập-Tự do-Hạnh phúc” từ ngày 28/8-5/9.

Song, lúc đó, áp lực đặt lên vai Vingroup – đơn vị nắm 80% cổ phần chủ đầu tư – cũng trở nên rất năng nề: dự án vốn được thiết kế cho 2 năm thi công phải rút xuống còn 10 tháng.

Với diện tích lên tới 90ha, đây là một trong những trung tâm triển lãm lớn nhất thế giới, và sẽ trở thành điểm đến quốc tế cho các sự kiện thương mại và văn hóa của đất nước.

Tòa nhà chính gồm 9 phân khu với tổng diện tích sàn xây dựng hơn 130.000m² mang hình tượng thần Kim Quy – biểu tượng lịch sử, văn hóa thể hiện bản lĩnh và sự trường tồn của của người Việt.

Bao quanh là 4 khu công viên triển lãm ngoài trời quy mô 20,6ha, 2 nhà triển lãm trong nhà quy mô nhỏ hơn, cùng trung tâm hội nghị – tiệc cưới, tòa tháp văn phòng hạng A, khách sạn 5 sao Marriott, và nhiều công trình phụ trợ.

Phó Chủ tịch Vingroup Nguyễn Việt Quang nói: “Đây sẽ là công trình mang đậm phong cách Việt, hiện đại nhưng thấm đẫm yếu tố bản sắc, để khi bạn bè quốc tế bước vào, họ sẽ biết ngay: đây là Việt Nam”.

Xoay chuyển tình thế gay go

Nhưng giữa hàng loạt hạng mục, mái vòm thép 24.000 tấn của Nhà triển lãm Kim Quy là điểm nhấn – vừa là trái tim công trình, vừa là thách thức kỹ thuật lớn nhất.

Ông Quang nhớ lại: “Ban đầu, kế hoạch thi công là 2 năm, có đủ thời gian cho các khâu chuẩn bị và hoàn thiện. Sau đó, chúng tôi phải tái cấu trúc toàn bộ tiến độ để thi công dưới 10 tháng”.

Theo ông Quang, điểm nhấn quan trọng nhất, nhưng cũng khó khăn nhất là mái vòm bằng thép nặng 24.000 tấn. “Mái vòm chỉ cho sai số vài milimet, và không có cơ hội làm lại. Đó là một bài toán rất khó”, ông nói.

Trước yêu cầu ngặt nghè về thời gian và kỹ thuật, không phải nhà thầu nào cũng dám nhận thách thức đó. Nhưng rồi xuất hiện một cái tên khá mới mẻ: Đại Dũng.

Lúc bấy giờ, ông Trịnh Tiến Dũng – Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Đại Dũng – nhận được lời mời tham gia mái vòm với yêu cầu chỉ có 5 tháng để thi công.

Ông Dũng hiểu ngay đây là “ca đặc biệt”: mái vòm mô phỏng nan mai rùa, giàn không gian khổng lồ, tiêu chuẩn thép ASTM, chịu gió bão cấp 12, động đất cấp 8, sai số tối đa 3mm.

Tiến độ này là “tới hạn” của ngành cơ khí xây dựng. Nhưng ông hiểu, đây không chỉ là hợp đồng kinh tế, mà là cơ hội chứng minh năng lực Việt.

Kế hoạch tổng lực lập tức triển khai: hơn 1.000 công nhân, kỹ sư chia làm 3 ca, làm việc 24/24. Trên công trường, cẩu siêu trọng 500 tấn không ngừng nâng hạ. Hơn 100.000 nút cầu thép và ốc vít cường độ cao lần lượt ăn khớp, dưới sự giám sát của công nghệ quét laser 3D. Đặc biệt, toàn bộ thép đều được sản xuất tại Việt Nam.

Những ngày mưa trắng trời, công nhân vẫn khoan hàn dưới tấm bạt ướt sũng. Có hôm gió mạnh, việc cẩu lắp phải tạm dừng, nhưng các đội kỹ thuật vẫn họp khẩn ngay tại hiện trường để điều chỉnh tiến độ. “Tất cả đều hiểu mình đang làm nên một phần lịch sử,” ông Dũng nói.

Khi hoàn thiện, mái vòm không chỉ đáp ứng yêu cầu khắt khe mà còn lập kỷ lục: kết cấu mái vòm thép lớn nhất thế giới, toàn bộ thép sản xuất tại Việt Nam.

Kinh nghiệm từ “phút 89” của World Cup 2022

Đây không phải lần đầu Đại Dũng đối mặt với cuộc đua tốc độ. Năm 2017, tại Qatar, dự án sân Lusail – nơi sẽ diễn ra trận chung kết World Cup 2022 – gặp sự cố, nhà thầu Thổ Nhĩ Kỳ không hoàn thiện được các cấu kiện.

Đại Dũng được gọi vào “phút 89”, phải vượt qua hàng loạt vòng thẩm định nhà máy, phương án sản xuất, năng lực thi công.

Chỉ trong một năm, Đại Dũng cung cấp 6.000 tấn thép cho sân Lusail và toàn bộ 28.000 tấn cho sân Ras Abu Aboud (sân 974) – công trình Lego khổng lồ không mối hàn, sai số chỉ 2mm.

Từ đó, tên tuổi Đại Dũng xuất hiện trong danh sách nhà thầu của FIFA và các tập đoàn xây dựng hàng đầu thế giới.

Khác với nhiều doanh nghiệp chỉ đảm nhận một khâu, Đại Dũng nắm trọn chuỗi giá trị: thiết kế – sản xuất – vận chuyển – lắp dựng. Sáu cụm nhà máy trên gần 100ha, công suất 300.000 tấn/năm, hơn 6.000 nhân sự – gần 1.000 kỹ sư – là nền tảng để công ty tự tin nhận các dự án siêu trọng toàn cầu.

Triết lý của ông Dũng giản dị: “Muốn thay đổi thế giới, hãy thay đổi từ bên trong bạn”. Đầu tư cho con người, công nghệ tự động hóa và quản trị số là chiến lược dài hạn.

Từ mái vòm Kim Quy đến bản lĩnh quốc tế 

Trong triển lãm “80 năm – Hành trình Độc lập – Tự do – Hạnh phúc”, mái vòm sẽ là khung trời bao trọn những gian trưng bày thành tựu đất nước: từ công nghiệp, nông nghiệp, khoa học công nghệ đến văn hóa, nghệ thuật. Nó là phông nền cho những câu chuyện Việt Nam kể với thế giới.

Cùng với dự án này, Đại Dũng đã là nhà thầu thành công ở nhiều công trình lớn trong và ngoài nước: sân bay Tuy Hòa, Nội Bài, Tân Sơn Nhất mở rộng; nhà máy nhiệt điện ở Indonesia và Việt Nam; nhà xưởng cho các tập đoàn lớn.

Ông Dũng cho biết, đã đặt mục tiêu đến 2030 mở rộng nhà máy lên 120ha, sản xuất hơn 500.000 tấn thép/năm, doanh thu vượt 1 tỷ USD.

Triết lý quản trị của ông Dũng lấy cảm hứng từ cây tre Việt: gốc rễ vững chắc, thân dẻo dai. Đó là cách Đại Dũng tồn tại và lớn mạnh suốt 30 năm – từ một xưởng cơ khí nhỏ thành tập đoàn toàn cầu, góp mặt trong các công trình biểu tượng.

Hành trình ấy, ở Đông Anh, được khắc ghi bằng một mái vòm 24.000 tấn thép – dựng trong 5 tháng – như một lời khẳng định: người Việt hoàn toàn có thể làm chủ những công trình đỉnh cao thế giới.

Từ đó đến nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính và nhiều lãnh đạo đã đến thăm công trường xây dựng thêm mấy lần. Lần nào, ông cũng thúc giục, động viên và tỏ ra hài lòng trước chất lượng và tiến độ của dự án.

Ngày khai mạc, Triển lãm “80 năm hành trình Độc lập-Tự do-Hạnh phúc” cuối thắng 8, đầu tháng 9 này, khi ánh sáng tràn qua những nan sắt khổng lồ hình mai rùa của mái vòm, ít ai biết rằng bên trong đó là hàng nghìn giờ lao động không nghỉ, là tinh thần “không có gì là không thể” từ mệnh lệnh của Thủ tướng, là bàn tay và trí tuệ của những người thợ Việt.

Mái vòm của Nhà triển lãm Kim Quy không chỉ là hạng mục kỹ thuật. Với hình ảnh mai rùa – biểu tượng gắn với truyền thuyết trả gươm – nó mang thông điệp về sự bền vững, trí tuệ, và bản sắc Việt Nam.

Những việc khó mới là phép thử xứng tầm để bộc lộ giá trị thật của doanh nghiệp Việt. Trước khi mái vòm Kim Quy thành kỷ lục thế giới, ít ai nghĩ một công ty cơ khí trong nước có thể đảm đương khối thép 24.000 tấn, sai số tính bằng milimet, trong thời gian chỉ vài tháng. Nhưng Đại Dũng đã làm được, một cách xuất sắc.

Ở khắp đất nước này, vẫn còn nhiều doanh nghiệp như thế – âm thầm tích lũy năng lực, rèn giũa con người, nắm trong tay công nghệ – nhưng chưa có dịp bước ra ánh sáng. Chỉ khi đối diện với những yêu cầu tưởng như bất khả thi, họ mới có cơ hội bứt phá, định danh mình bằng những công trình, sản phẩm và dịch vụ ở đẳng cấp thế giới.

Bởi chính trong gian khó, mới hình thành những doanh nghiệp vĩ đại. Và cũng chính từ những doanh nghiệp ấy, Việt Nam sẽ có thêm những điểm tựa để tự tin bước ra toàn cầu, không chỉ bằng hàng hóa, mà còn bằng bản lĩnh và trí tuệ.

Theo Vietnamnet