Việt Nam – Cuba: Đoàn kết nhất định thắng!

Cách đây 60 năm (2/12/1960), Cộng hòa Cuba là quốc gia đầu tiên ở Tây bán cầu thiết lập quan hệ ngoại giao với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Vượt qua khoảng cách địa lý và hoàn cảnh khó khăn, Cuba luôn kề vai, sát cánh, hỗ trợ nhân dân Việt Nam như một người bạn chân thành, một người đồng chí tin cậy trong suốt những năm tháng chiến tranh gian khó cũng như trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói, Việt Nam và Cuba là hai anh em sinh đôi, là hai người lính tiên phong, một ở đông bán cầu, một ở tây bán cầu. Khi Cuba ngủ thì Việt Nam thức gác cho Cuba, khi Việt Nam ngủ thì Cuba thức gác cho Việt Nam.

Đoàn kết trong cuộc chiến giành độc lập

“Vì Việt Nam, chúng tôi sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình.” – Có lẽ không một vị nguyên thủ nào sẵn sàng cam kết hi sinh vì Việt Nam như thế trừ Fidel Castro – Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Cuba.

Ðầu những năm 1960, khi Mỹ mở rộng cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam, đồng thời cắt quan hệ ngoại giao và áp đặt cấm vận thương mại với Cuba, Cuba vẫn bất chấp hiểm nguy đưa những chuyến tàu vượt lưới thủy lôi ở cảng Hải Phòng, mang hàng vạn tấn đường và hàng hóa viện trợ cho nhân dân Việt Nam. Trong những năm tháng chiến tranh, người dân Việt Nam còn đói ăn, thiếu mặc, một thìa đường cũng phải để dành cho người ốm, cho trẻ con, thì sự viện trợ này của Cuba quả thực là một phép màu: “Em ạ, Cu-ba ngọt lịm đường” – Thơ Tố Hữu.

Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của Việt Nam, Cuba luôn đi đầu trong phong trào quốc tế ủng hộ Việt Nam. Tháng 7/1962 Cuba là nước đầu tiên trên thế giới công nhận Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền nam Việt Nam, chấp thuận Phái đoàn Ðại diện thường trú của Mặt trận. 7 năm sau đó, tháng 3/1969 Cuba bổ nhiệm Ðại sứ và là đại diện nước ngoài duy nhất thường trú bên cạnh Chính phủ lâm thời cộng hòa miền nam Việt Nam… Đó là khoảng khắc đặc biệt quan trọng đối với một chính quyền còn non trẻ như Việt Nam thời bấy giờ.

Tháng 9/1973, Fidel Castro là nguyên thủ nước ngoài đầu tiên và duy nhất đến thăm vùng mới giải phóng Quảng Trị.

Sau khi Hiệp định Paris được ký kết vào năm 1973, Cuba bắt tay ngay vào việc giúp Việt Nam tái thiết đất nước, triển khai xây dựng các công trình kinh tế – xã hội có giá trị – “10 lần to đẹp hơn, đàng hoàng hơn” – như Chủ tịch Hồ Chí Minh hằng mong muốn.

Tại lễ kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước, ngày 1/12 tại Hà Nội, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh, Việt Nam luôn trân trọng, khắc ghi tình đoàn kết và sự ủng hộ chí nghĩa, chí tình của Cuba dành cho Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, Cuba luôn đi đầu trong các phong trào quốc tế ủng hộ Việt Nam.

Đoàn kết trong công cuộc gây dựng đất nước

Sau khi Việt Nam độc lập và thống nhất năm 1975, hàng ngàn cán bộ sinh viên Việt Nam sang Cuba học tập. Nhiều người sau này đã trở thành lãnh đạo các bộ ngành, tướng lĩnh, sĩ quan trong quân đội nhân dân Việt Nam.

“Trong những thời kỳ chính trị đặc biệt của Cuba, Việt Nam luôn kề vai, sát cánh, chia sẻ những khó khăn để giúp Cuba giữ vững ổn định chính trị trong vài thập kỷ qua. Việt Nam tiếp tục chia sẻ những bài học kinh nghiệm đúc kết trong công cuộc đổi mới có giá trị tham khảo cao với Cuba trong quá trình phát triển đất nước. Nhiều cán bộ, chiến sĩ Việt Nam đã sang Cuba để chia sẻ kinh nghiệm giúp đỡ Cuba xây dựng nền quốc phòng toàn dân để góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của đất nước Cuba” – Thượng tướng Trần Đơn, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng cho biết.

Khi nhắc về mối quan hệ song phương giữa Việt Nam và Cuba, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhận định: “Có thể khẳng định Việt Nam và Cuba có đầy đủ các yếu tố để vun đắp mối quan hệ song phương tiếp tục phát triển bền chặt hơn. Trong khi Việt Nam đang bước vào giai đoạn hội nhập sâu rộng hơn với thế giới, đã thông qua hàng loạt hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, thì Cuba sau thời gian nghiên cứu kinh nghiệm Việt Nam và các nước bạn bè, cũng đang tập trung triển khai cập nhật hóa mô hình phát triển kinh tế.”

Tháng 11/2018, Việt Nam được Cuba chọn là đối tác đầu tiên tại châu Á để cùng nghiên cứu, đàm phán và ký kết Hiệp định thương mại mới. Hai bên cũng triển khai Chương trình nghị sự kinh tế song phương trung hạn giai đoạn 2014-2019 và chuẩn bị ký chương trình cho giai đoạn 2020-2025. Việt Nam đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ hai của Cuba tại châu Á, châu Ðại Dương, đồng thời hỗ trợ phát triển những dự án nông nghiệp quan trọng về sản xuất lúa gạo, ngô, café,… giúp Cuba đảm bảo an ninh lương thực.

Trong đại dịch Covid 19, Việt Nam và Cuba đã thực hiện nhiều cuộc trao đổi về kinh nghiệm, nhân lực để phòng, chống dịch. Đại tá Juan Miguel Garcia Montano, Tùy viên Quân sự Cuba bày tỏ: “Việt Nam là một trong ít nước trên thế giới có thể kiểm soát đại dịch này. Đây là những kinh nghiệm, bài học quý giá cho Cuba và bạn bè quốc tế tham khảo, học tập. Tôi tin tưởng Việt Nam và Cuba sẽ luôn sát cánh bên nhau, tiếp tục vượt qua mọi thử thách, củng cố mối quan hệ đoàn kết hữu nghị, sâu sắc. Trong đó mối quan hệ giữa hai quân đội sẽ góp phần to lớn trong lĩnh vực đó.”

Trả lời phỏng vấn VOV, liệu có bất kỳ khó khăn hay rào cản nào trong việc phát triển mối quan hệ giữa hai nước hay không, bà Lianys Tores Rivera – Đại sứ Cuba tại Việt Nam khẳng định chắc chắn rằng: “Không! Không hề có rào cản nào cả! Quả thật chúng tôi rất nỗ lực làm việc, nỗ lực tìm ra các giải pháp tốt nhất để gìn giữ, nuôi dưỡng và xây dựng mối quan hệ Việt Nam – Cuba – tình bạn đặc biệt đã kéo dài hàng thập kỷ này. Nếu nói về vật cản thì tuyệt nhiên không hề có”.

Bà Đại sứ Cuba cũng khẳng định, Việt Nam và Cuba có thể tiếp tục phát triển hợp tác hơn nữa trong một số lĩnh vực như: nông nghiệp, giao thông vận tải, viễn thông,… đặc biệt là công nghệ sinh học.

Bước ra từ hai cuộc cách mạng giải phóng dân tộc từ hai bán cầu, sau 60 năm phát triển, Cuba và Việt Nam vẫn tiếp tục gìn giữ mối quan hệ đoàn kết quý báu trong cả thời chiến và thời bình. Như Đại sứ Cuba Lianys Tores Rivera từng nói đoàn kết chính là “công thức” tốt nhất để giải quyết những vấn đề khó khăn.

Trong suốt 60 năm qua, mối quan hệ anh em và hợp tác toàn diện giữa Đảng, Nhà nước, nhân dân và quân đội của hai nước đã được tôi luyện và thử thách qua khói lửa chiến tranh, vượt qua bao thăng trầm lịch sử và trở thành tài sản vô giá, nguồn động viên lớn lao cho sự nghiệp cách mạng của mỗi nước và là hình mẫu trong quan hệ quốc tế.

“Việt Nam – Cuba! Đoàn kết nhất định thắng!”- Đó là khẩu hiệu đồng hành, tiếp lửa cho nhân dân hai nước./.