Chiều 2/8, ông Vương Quỳnh Xuân (cháu nội vua Mèo) đã hiến tặng bảo tàng Hồ Chí Minh hai hiện vật quý là thanh gươm và áo trấn thủ.
Theo ông Vương Quỳnh Xuân, đầu thế kỷ 20, sau khi đánh thắng các toán quân nhà Thanh và Pháp xâm phạm cao nguyên Mèo Vạc (Đồng Văn, Hà Giang), ông Vương Chính Đức được cộng đồng người H’Mông tôn là Chính Vương. Sau đó, ông và con trai Vương Chí Sình tiếp tục lãnh đạo người dân đánh bại những cuộc hành quân xâm phạm lãnh thổ của phát xít Nhật.
Ông Vương Quỳnh Xuân (trái) hiến tặng bảo tàng Hồ Chí Minh thanh gươm báu của gia đình. Ảnh: Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Đầu tháng 9/1945, từ Hà Giang, vua Mèo Vương Chính Đức biết tin quân Pháp, Nhật bị đánh bại, nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu được thành lập. Vì tuổi cao, sức yếu nên ông cử con trai Vương Chí Sình về Hà Nội gặp Hồ Chủ tịch.
Tại cuộc gặp, Hồ Chủ tịch và ông Vương Chí Sình đã kết nghĩa anh em. Cụ Hồ đề nghị ông Vương Chí Sình làm Chủ tịch tỉnh Hà Giang, nhưng ông Vương chỉ nhận làm Chủ tịch Đồng Văn (gồm Mèo Vạc, Đồng Văn, Yên Minh). Ông Vương cũng được bầu làm đại biểu Quốc hội khóa đầu tiên.
Từ đó, dòng họ Vương người H’Mông ở cao nguyên Mèo Vạc – Đồng Văn lãnh đạo nhân dân kháng Pháp, đóng góp cho kháng chiến.
Thu Đông 1950, được hội phụ nữ Hải Dương tặng chiếc áo trấn thủ, Hồ Chủ tịch cho thêu thêm dòng chữ “Chuyển tặng Vương Chí Thành, đại biểu Quốc hội” và ký tên Hồ Chí Minh phía dưới, để gửi tặng vua Mèo.
Sau hơn nửa thế kỷ, chiếc áo vẫn được dòng họ Vương gìn giữ nguyên vẹn. Những dòng chữ thêu bằng chỉ đỏ, trắng, vàng vẫn rõ ràng.
Áo trấn thủ Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng vua Mèo Vương Chí Sình. Ảnh: Ảnh: Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1956, Hồ Chủ tịch gửi tặng vua Mèo Vương Chí Sình một thanh gươm để biểu thị tấm lòng với những công lao của dòng họ Vương ở Hà Giang.
Tham gươm thép do Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ thị xưởng quân khí Bộ Quốc phòng làm, rất sắc nhọn, dài hơn 70 cm, chuôi bằng sừng màu đen gắn ngôi sao màu bạc nổi. Bao thanh gươm là vỏ gỗ tốt có 3 đai kim loại, quai đeo bằng da đã cũ nhưng còn tốt. Hồ Chủ tịch đã viết lên hai mặt của bao gươm tám chữ Hán: “Tận tâm báo quốc. Bất thụ nô lệ”.
Ông Bùi Công Trừng, Thứ trưởng Kinh tế được cử làm phái viên thay mặt Hồ Chủ tịch mang thanh gươm lên thị xã Hà Giang tặng ông Vương Chí Sình trước sự chứng kiến của người dân địa phương. Ông Vương là người duy nhất được Hồ Chủ tịch tặng gươm.
“Đã bao năm qua, thanh gươm và áo trấn thủ của Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng được con cháu họ Vương coi là báu vật quý giá của cả dòng họ và dân tộc Mèo, nên giữ gìn cẩn thận từ đời này sang đời khác”, ông Vương Quỳnh Xuân chia sẻ và mong muốn bảo tàng Hồ Chí Minh sẽ giới thiệu để công chúng hiểu rõ mối quan hệ đặc biệt giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh và vua Mèo Vương Chí Sình.
Ông Vương Quỳnh Xuân, sinh năm 1971, tại xã Sà Phìn, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang, là cháu đích tôn của vua Mèo Vương Chí Sình. Hiện ông sinh sống và làm việc tại Canada.
